Prozdrowotne produkty spożywcze nie muszą być drogie i wyszukane. Idziemy za modą, zaopatrujemy się w kosztowne surowce jak owoce goji, nasiona chia, komosa ryżowa, amarantus itp., a nie zauważamy tego co “nasze”- burak ćwikłowy. To niepozorne, tanie warzywo ma niezwykłe właściwości, nie tylko odżywcze, ale także dietetyczne i lecznicze.
Burak ćwikłowy to warzywo korzeniowe, należące do rodziny komosowatych, uprawiane już w czasach Starożytnych, natomiast w Polsce pierwsze uprawy pojawiły się około XVI wieku. Współcześnie jest to jedno z najpopularniejszych warzyw, o czym świadczą statystyki dotyczące rocznej produkcji, która wynosi około 450-550 tysięcy ton i zajmuje czwarte miejsce po kapuście, marchwi i cebuli. Część jadalną stanowi korzeń oraz młode liście tzw. botwina.
Botwina
Młode liście buraka ćwikłowego charakteryzują się wyższą zawartością białka i składników mineralnych, w porównaniu z korzeniem. Ponadto zawierają witaminy z grupy B oraz witaminę C. Ze względu na wysoką zawartość błonnika nabierają szczególnego znaczenia dietetycznego.
Korzeń buraka ćwikłowego
Burak ćwikłowy posiada wysokie walory smakowe, dietetyczne oraz zdrowotne. Dzięki wysokiej zawartości wody ok. 85%, jest warzywem niskokalorycznym- 38 kcal/100g, co ma szczególne znaczenie w diecie redukcyjnej (ubogoenergetycznej). Ponadto zawiera ok. 1,8% białka, 0,1 % tłuszczu, 9,5% węglowodanów ogółem, 2,2 % błonnika rozpuszczalnego i nierozpuszczalnego, składniki mineralne jak wapń, potas, magnez, fosfor, sód, mangan, kobalt, cynk, miedź oraz witaminy gł. prowitamina A, witamina C, B1,B2,B6, kwas foliowy a także kwasy organiczne- jabłkowy, szczawiowy i cytrynowy.
Burak ćwikłowy zawiera w swym składzie barwniki tj. antocyjany oraz barwiniki betalainowe, które nadają mu charakterystyczną bordowo-czerwoną barwę. Pełnią one rolę przeciwutleniaczy. Barwniki betalainowe to głównie betanina, która oprócz charakterystycznej barwy, hamuje wzrost i namnażanie się niepożądanych bakterii chorobotwórczych.
Sok z buraków ćwikłowych
Bardzo pozytywne właściwości ma sok z buraków ćwikłowych. Osobiście pije sok buraczany, który wykonuje poprzez zmiksowanie buraka, jabłka i dodatku niewielkiej ilości wody. Sok spożywam na świeżo. Sok z buraka ma wiele pozytywnych właściwości zdrowotnych m.in:
- właściwości przeciwzapalne, oczyszczające,
- zapobiega anemii,
- zwalcza wolne rodniki, chroniąc komórki przed starzeniem się i zmianami nowotworowymi,
- wzmacnia układ odpornościowy organizmu,
- zmniejsza ryzyko zachorowania na osteoporozę,
- obniża ciśnienie krwi,
- przeciwdziała chorobom układu krążenia,
- łagodzi objawy przekwitania u kobiet,
- łagodzi bóle migrenowe,
- działa antystresowo,
- wykazuje pozytywny wpływa na układ nerwowy i stan oczu,
- wyrównuje równowagę kwasowo-zasadową, dlatego też powinien być regularnie pity przez osoby cierpiące na nadkwasotę,
- wspomaga w leczeniu przeziębień i anginy.
Proces technologiczny a zawartość składników odżywczych i prozdrowotnych w buraku ćwikłowym
Buraki najczęściej spożywane są w formie ćwikły, jako dodatku do drugiego dania lub w formie gotowanej, w postaci barszczu. Jednak powoduje to konieczność obróbki kulinarnej, co negatywnie wpływa na związki rozpuszczalne w wodzie oraz witaminy, w większości wrażliwe na wysokie temperatury. Również barwniki betalainowe, którym przypisuje się właściwości przeciwutleniające są rozpuszczalne w wodzie i wrażliwe na podwyższoną temperaturę. Według badań M. Kidoń i J. Czapski, ilość barwników betalainowych zmniejsza się o około 18-25% podczas suszenia oraz 3 minutowego blanszowania (włożenie na 3 minuty warzyw do wrzącej wody, a następnie ich wyciągnięcie) warzyw, natomiast ich zdolność przeciwutleniająca wzrasta w bardzo dużym stopniu.
Ze względu na straty składników odżywczych podczas gotowania zaleca się gotowanie buraków nie dłużej niż 15 minut, najlepiej na parze. Ze swojej strony zachęcam do picia soku z buraka, gdyż zmiksowany w surowej formie dostarcza organizmowi najwięcej właściwości odżywczych.
Jakie buraki kupować?
Jeśli chodzi o samo kupno buraków, to wybierajmy sztuki pozbawione plam i stłuczeń, nie pomarszczone, co świadczy o starości buraka. Podczas długiego przechowywania buraków, następują straty wody, witaminy C oraz folianów. Po 3 miesiącach przechowywania następuje spadek ilości folianów o 10%, a po 15 miesiącach o 50-60%.
Podsumowując, ruszajcie jak najszybciej do sklepu po porcję buraka!:)
Ze względu na straty składników odżywczych podczas gotowania zaleca się gotowanie buraków nie dłużej niż 15 minut, najlepiej na parze. Ze swojej strony zachęcam do picia soku z buraka, gdyż zmiksowany w surowej formie dostarcza organizmowi najwięcej właściwości odżywczych.
Jakie buraki kupować?
Jeśli chodzi o samo kupno buraków, to wybierajmy sztuki pozbawione plam i stłuczeń, nie pomarszczone, co świadczy o starości buraka. Podczas długiego przechowywania buraków, następują straty wody, witaminy C oraz folianów. Po 3 miesiącach przechowywania następuje spadek ilości folianów o 10%, a po 15 miesiącach o 50-60%.
Podsumowując, ruszajcie jak najszybciej do sklepu po porcję buraka!:)
