W swojej pracy spotykam się z wieloma osobami. Choć jest ich sporo, każdy jest inny. Ma inne nawyki żywieniowe, inny tryb życia, inne preferencje… Do każdego staram się podchodzić bardzo indywidualnie i dopasować się do jego codziennych możliwości przygotowania i spożywania posiłków. Dlatego tak ważna jest dla mnie pierwsza rozmowa, przeprowadzenie dokładnego wywiadu żywieniowego oraz analiza otrzymanego przez pacjenta dzienniczka żywieniowego.
Choć żyje z układania diet największą radość sprawia mi gdy osoba wprowadza na trwałe zmiany swoich złych nawyków żywieniowych. Skomponowany przeze mnie jadłospis powinien stanowić tylko inspiracje i naukę do zmian 🙂 Dziś chcę przedstawić Ci jak pracuję, przytaczając przykład Pani Elżbiety 🙂
Ocena diety Pani Elżbiety!
Poznaj Panią Elżbietę 🙂
Pani Elżbieta zgłosiła się do mnie ponieważ chciała zmienić swój sposób żywienia. Przy wzroście 164 cm ważyła 77 kg. Jej BMI wynosiło 28,7 co oznacza nadwagę. Pani Elżbieta miała siedzący tryb życia- praca za biurkiem. Jej jedyną aktywnością były popołudniowe prace domowe oraz wiosną i latem dodatkowe prace w przydomowym ogródku.
Z analizy masy i składu ciała oznaczyłam jej Podstawową (PPM) i calkowią (CPM) przemianę materii. Były one następujące:
- PPM= 1249 kcal ( Wzór Muffina, oznaczono do należnej masy ciała)
- CPM= 1623 kcal ( PAL=1,3)
Pani Elżbieta zapytana o stan zdrowia powiedziała, że nie ma problemów zdrowotnych. Jednak nie dostarczyła mi aktualnych badań lekarskich.
Jak wyglądała dieta Pani Elżbiety?
Dotychczasowa dieta Pani Elżbiety była w skrócie standardową dietą przeciętnego Kowalskiego. A mianowicie:
- Posiłki były spożywane nieregularnie. Pani Elżbieta nie zwracała uwagi na to kiedy je i co je. Zdarzało się, ze jadła co chwilę. W dniu tygodnia rozpoczynała dzień od kawy i wychodziła z domu bez śniadania. W czasie pracy podjadała krakersy.
- Jeżeli już jadła śniadanie to było ono w postaci kanapek z białego chleba z masłem i szynką, słodkich drożdżówek, parówek, jaj
- Na obiad praktycznie codziennie było obecne mięso, najczęściej smażone lub w postaci gulaszu. W jej kuchni królowała wieprzowina, rzadziej drób. Dodatkiem do mięsa były klasyczne ziemniaki z mizerią na śmietanie. Gotowane przez Panią Elżbietę zupy były również zabielane śmietaną. Praktykowała tradycyjną kuchnię Polską- krokiety, gołąbki, pierogi. Do przyprawiania dań stosowała gotowe mieszanki przyprawowe, w tym vegete. Pani Elżbieta bardzo rzadko jadła ryby- 1-2 razy w miesiącu. Były to ryby panierowane i smażone na tłuszczu.
- Na kolację Pani Elżbieta wybierała również białe pieczywo z szynką, kiełbasą, parówkami. Zdarzało się również, że zjadała posiłek z obiadu.
- Praktycznie codziennie spożywała słodkie ciasto do kawy słodzonej cukrem z dodatkiem mleka.
- Pani Elżbieta nie piła wody. Według niej nie odczuwała pragnienia.
- Pomiędzy posiłkami podjadała słone przekąski, najczęściej były to paluszki i krakersy.
Z analizy przygotowanego dla mnie 3- dniowego dzienniczka żywieniowego wynikło, że dieta Pani Elżbiety pod względem wartości energetycznej i odżywczej wygląda następująco:
Parametr | Zawartość w diecie | Norma | ||
Energia [kcal] | 2302,5 (+680 kcal !) | 1623 | ||
Energia z białka [%] | 13 | 21 | ||
Energia z tłuszczy [%] | 50 | 34 | ||
Energia z węglowodanów [%] | 37 | 45 | ||
Błonnik [g] | 20,6 | 25-40 | ||
Kwasy tłuszczowe nasycone [g] | 43,7 | 17 | ||
Kwasy tłuszczowe jednonienasycone [g] | 51,8 | 23 | ||
Kwasy tłuszczowe wielonienasycone [g] | Omega-3 | 4,7 | 2,0 | |
Omega 6 | 13,6 | 10,0 | ||
Stosunek kwasów omega-6 do omega-3 | 3 | 5-6 | ||
Cholesterol [mg] | 443,1 | 300 | ||
Witamina A [µg] | 1283,7 | 700 | ||
Witamina D [µg] | 2,8 | 15 | ||
Witamina E [µg] | 18.9 | 8 | ||
Witamina K [µg] | 0,1 | 90 | ||
Witamina B1 [mg] | 1,2 | 1,1 | ||
Witamina B2 [mg] | 1,7 | 1,0 | ||
Witamina B3 [mg] | 18,1 | 14,0 | ||
Witamina B6 [mg] | 1,3 | 2,0 | ||
Witamina B12 [µg] | 2,2 | 2,0 | ||
Foliany [µg] | 289,0 | 400 | ||
Witamina C [mg] | 113,8 | 75 | ||
Potas [mg] | 2776 | 4700 | ||
Sód [mg] | 1613,8 | 1400,0 | ||
Magnez [mg] | 242,9 | 320,0 | ||
Wapń [mg] | 513,6 | 1200,0 | ||
Fosfor [mg] | 1124,7 | 700,0 | ||
Stosunek wapnia do fosforu | 2,2 | 1,4 | ||
Cynk [mg] | 8,3 | 8,0 | ||
Żelazo [mg] | 9,9 | 10,0 | ||
Miedź [mg] | 1,1 | 1,0 |
Na podstawie dzienniczka żywieniowego okazała się, że dieta Pani Elżbiety charakteryzowała się:
- zbyt wysoką podażą energii, niż wynosiło jej zapotrzebowanie. Stąd stale wzrastająca masa ciała.
- zbyt wysokim spożyciem tłuszczy, głównie tłuszczy nasyconych.
- zbyt niską podażą błonnika.
- zbyt niską podażą wielonienasyconych kwasów tłuszczowych oraz nieprawidłowym stosunkiem spożywania kwasów omega 3 do omega 6
- zbyt wysoką podażą cholesterolu, który pochodził głownie z tłustych gatunków mięs i ich przetworów
- zbyt wysoką zawartością witaminy A, która pochodziła z masła
- zbyt wysoką podażą sodu, która pochodziła z soli i przetworów mięsnych.
- mimo dużej kaloryczności dieta była niedoborowa w foliany, witaminę B6, potas, magnez, wapń oraz witaminę D
Jakie zmiany zaleciłam Pani Elżbiecie?
Zaleciłam Pani Elżbiecie wdrożenie następujących zmian:
- Zleciłam udanie się do lekarza w celu wykonania badań- morfologia z rozmazem, profil lipidowy, TSH, fT3, fT4, glukozę na czczo, witaminę D
- Regularne spożywanie 3-5 posiłków dziennie.
- Nie podjadanie między posiłkami!
- Picie minimum 1,5 l wody wysokozmineralizowanej dziennie!
- Zamiana masła na oleje roślinne- awokado, oliwę z oliwek, olej rzepakowy tłoczony na zimno, olej lniany
- Ograniczenie mięsa wieprzowego na rzecz chudego mięsa drobiowego i ryb.
- Spożywanie do każdego posiłku minimum 200 g warzyw ( średni pomidor waży około 180 g)
- Zamianę pieczywa białego na pełnoziarnisty żytni.
- Kilka razy w tygodniu zamianę ziemniaków na kasze.
- Ograniczenie stosowania soli i vegety na rzecz przypraw ziołowych
- Zamiana słodkich deserów na zdrowe desery w postaci pełnoziarnistych ciastek upieczonych samodzielnie w domu
Jaką dietę zaproponowałam Pani Elżbiecie?
Przygotowałam Pani Elżbiecie dietę 1500 kcal. Uwzględniłam redukcję kaloryczną w celu redukcji masy ciała. W pierwszych jadłospisach nie stosuje wielkich rewolucji w żywieniu. Nawyki żywieniowe należy zmieniać stopniowo. Duże zmiany tylko zniechęcają. Oto 2 przykładowe dni:
Dzień 1
ŚNIADANIE – KOKOSOWA JAGLANKA Z MALINAMI
Składniki:
- Kasza jaglana 52g
- Mleko spożywcze, 1,5 % tłuszczu 230g
- Maliny 35g
- Wiórki kokosowe 5 g
- Siemię lniane 4 g
II ŚNIADANIE- SAŁATKA Z BROKUŁÓW I KASZY PĘCZAK
Składniki:
- Brokuły 50 g
- Oliwa z oliwek 5 g
- Kasza jęczmienna, pęczak 36 g
- Papryka czerwona 38 g
- Pietruszka, liście 3 g
- Przyprawy: kurkuma, pieprz, sól morska
PRZEKĄSKA- PESTKI DYNI
Składniki:
- Dynia, pestki 25 g
OBIAD- SPAGHETTI Z MIELONYM MIĘSEM WIEPRZOWYM
Składniki:
- Pomidor 170 g
- Cebula 35 g
- Kukurydza, konserwowa 40 g
- Pieczarki świeże 40 g
- wieprzowina, łopatka 100 g
- Koncentrat pomidorowy, 30% 26 g
- Jogurt naturalny, 2% tłuszczu 23 g
- Olej rzepakowy uniwersalny 8 g
- Makaron pełnoziarnisty penne 50 g
- Czosnek 3 g
- Pietruszka, liście 1 g
- Przyprawy: pieprz cayenne, sól, papryka słodka, bazylia
KOLACJA – BANANOWO-CZEKOLADOWE PLACUSZKI
Składniki:
- Płatki owsiane 30 g
- Banan 80 g
- Jaja kurze całe 40 g
- Kakao proszek 4 g
DZIEŃ 2
ŚNIADANIE – JAJECZNICA Z PIECZARKAMI I KOPERKIEM Z PEŁNOZIARNISTYM PIECZYWEM
Składniki:
- Chleb żytni pełnoziarnisty 50 g
- Jaja kurze całe 100 g
- Pieczarki świeże 40 g
- Cebula 18 g
- masło klarowane, ghee 5 g
- Pomidor 170 g
- Koper ogrodowy 3 g
II ŚNIADANIE- FIT LUNCHBOX
Składniki:
- Płatki owsiane 20 g
- Płatki pszenne 20 g
- Kakao proszek 4 g
- Wiśnie 35 g
- Orzechy laskowe 2g
PRZEKĄSKA – SURÓWKA Z MARCHEWKI I JABŁKA Z OTRĘBAMI
Składniki:
- Marchew 100 g
- Jabłko 100 g
- Cytryna 30 g
- Jogurt naturalny, 2% tłuszczu 46 g
- Otręby pszenne 6 g
OBIAD- NALEŚNIKI OWSIANE Z AWOKADO I SEREM BIAŁYM
Składniki:
- Mąka owsiana 50 g
- Jaja kurze całe 50 g
- Mleko spożywcze, 1,5 % tłuszczu 58 g
- Awokado 70 g
- Ser twarogowy półtłusty 50 g
- masło klarowane, ghee 10 g
- Pietruszka, liście 4 g
- Przyprawy: sól, pieprz, bazylia
KOLACJA-SAŁATKA Z KASZĄ GRYCZANĄ I SEREM MOZZARELLA
Składniki:
- Kasza gryczana 36 g
- Ogórek 18 g
- Ser mozzarella 60 g
- Rukola 10 g
- Pietruszka, liście 3 g
- Przyprawy: sól, pieprz cayenne, zioła prowansalskie
Chcesz sprawdzić czy Twój sposób żywienia jest prawidłowy,a może chcesz nauczyć się zdrowych nawyków żywieniowych. Zapraszam do kontaktu. Jestem dostępna pod adresem e-mail: skowron.angelika90@gmail.com 🙂
PS. Na potrzeby artykułu zostały zmienione dane personalne.