Rozszerzanie diety niemowlaka krok po kroku

Mamo czy wiesz, ze dbając o prawidłowe żywienie twojego dziecka  już od pierwszych dni życia wpływasz na jego zdrowie- psychiczne i fizyczne w wieku dorosłym?! Odpowiednia dieta dziecka przyczynia się do zmniejszenia ryzyka rozwoju lub łagodniejszego przebiegu wielu chorób w przyszłości m.in. cukrzycy typu 2, chorób układu krążenia, osteoporozy itp.

Od pierwszego dnia życia do minimum sześciu miesięcy dziecko powinno być karmione mlekiem matki. Jest to bardzo ważne, bowiem mleko z piersi jest pokarmem idealnym dla dziecka. Nie ma drugiego tak wartościowego. Jego skład dostosowuje się do aktualnych potrzeb malucha. Może się zmieniać nawet w ciągu dnia. Oprócz właściwych proporcji składników odżywczych, bardzo dobrze wchłaniających się z przewodu pokarmowego dziecka daje również pozytywną mikroflorę, a co za tym idzie odporność!

Mleko kobiece zaspokaja zapotrzebowanie niemowlęcia na składniki pokarmowe do 6 miesiąca życia oraz powinno być podstawą żywienia do pierwszego roku.  Po 12 miesiącach karmienie powinno być kontynuowane jak najdłużej. Do kiedy? To zależy wyłącznie od matki oraz dziecka.

Niestety karmienie piersią nie każdej kobiecie jest pisane. Przyczyny mogą być różne wychodzące nie tylko od kobiety, ale również od noworodka. W takiej sytuacji należy podawać dziecku pokarm sztuczny tzw. mleko modyfikowane.

W pewnym momencie przychodzi jednak taki czas, kiedy mleko nie wystarcza. Intensywnie rozwijający się organizm dziecka potrzebuje czegoś więcej. I tu często zaczynają się potoczne schody. Kiedy zacząć podawać pierwsze pokarmy? Jakie produkty podawać jako pierwsze? Jakie porcje dziecko powinno jeść? Może moje dziecko je za mało, może za dużo? Kiedy podawać dziecku żywność w kawałkach?

Spokojnie mamo, już wszystko wyjaśniam 🙂

Rozszerzanie diety niemowlaka krok po kroku

Kiedy rozszerzać dietę niemowlaka?

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) oraz Polskie Towarzystwo Gastreoenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci zaleca, aby rozszerzanie diety dzieciom karmionym mlekiem modyfikowanym rozpocząć w 4 miesiącu życia, a dzieciom karmionym piersią w 6 miesiącu życia.

Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) natomiast rekomenduje rozpoczęcie rozszerzania diety najwcześniej po ukończeniu przez dziecko 17 tygodnia życia i nie później niż w 26 tygodniu życia.

Znowu Amerykańska Akademia Pediatrii zaleca wprowadzanie nowych produktów w 6 miesiącu życia dziecka karmiącego dotychczas mlekiem matki.

Ważne, aby rozpocząć podawanie nowych produktów we właściwym momencie. Rozpoczęcie rozszerzania diety zbyt wcześnie jest niebezpieczne, ponieważ:

• dziecko rezygnuje z mleka na rzecz stałych pokarmów, co może przyczynić się do niedoborów energii oraz składników odżywczych.
• żywność może być zainfekowana ” złymi” bakteriami, grzybami, które mogą wywołać u niemowlęcia biegunkę, a co za tym idzie sprzyjać niedożywieniu.
• jelita dziecka mogą być jeszcze nie gotowe na przyjęcie stałych pokarmów. Układ odpornościowy będzie starał się walczyć z obcymi związkami, co może prowadzić do rozwoju alergii.

Znowu zbyt późne podanie pokarmów sprzyja:

• niedożywieniu, gdyż po 6 miesiącu życia mleko z piersi nie pokrywa już całkowitego zapotrzebowania dziecka na składniki pokarmowe.
• zaburzeniom w rozwoju zdolności motorycznych dziecka jak rzucie, połykanie oraz chęć poznawania nowych smaków i konsystencji.

Kiedy jest więc ten właściwy czas?

Nie ma jednego terminu dostosowanego dla każdego dzidziusia. Bowiem każde jest inne i nie chodzi tu o sam sposób dotychczasowego karmienia- mlekiem z piersi czy modyfikowanym. Na pewno pierwsze próby podawania dziecku pierwszych posiłków bezwzględnie należy rozpocząć w powyższych zalecanych terminach. Jeżeli jednak dziecko w 7 miesiącu dalej nie chętnie będzie spożywało pokarmy stałe, ale stale przybierało na wadze nie ma się co martwić. Mleko matki jest wciąż najbardziej wartościowym pokarmem. Przyjdzie czas, że dziecko zacznie jeść.  Najważniejsze to obserwować i słuchać swojego dziecka. Niemowlę okazuje chęć spożycia pokarmu m.in. poprzez baczne obserwowanie rodziców podczas spożywania posiłków lub bardzo często wyrywanie rodzicom jedzenia z talerza.

Do 12 miesiąca życia podstawą diety niemowlaka powinno być mleko matki,a  pokarmy stałe muszą być tylko jego dodatkiem. Proponowanie dziecku nowych produktów ma na celu naukę żucia, gryzienia oraz kształtowania nawyków żywieniowych. Dziecko karmione mlekiem matki już od pierwszych dni kształtuje swoje preferencje żywieniowe, gdyż smak mleka zmienia się w zależności od spożytych przez matkę produktów.

Jak rozszerzać dietę niemowlaka?

Nowe produkty należy wprowadzać bardzo powoli. Najlepiej jeden rodzaj produktu w niewielkiej ilości ( 3-4 łyżeczki) co 2-3 dni. Przez kolejne dni warto obserwować dziecko czy nie ma żadnych zmian skórnych bądź innych objawów wskazujących na alergię.

Od jakiego konkretnie produktu zacząć? To zależy od Ciebie droga mamo! Pierwsze posiłki powinny być lekkostrawne i na pewno nie słodkie. Człowiek rodzi się z preferencją do smaku słodkiego. Dlatego rekomenduje się rozpoczęcie rozszerzania diety od warzyw. Może być to ziemniak, marchewka, szpinak, burak itp. Najlepiej warzywa sezonowe. Następnie warto wprowadzić przetwory zbożowe jak płatki ( owsiane/ jaglane/gryczane/ryżowe) lub kasze. Dopiero po około 2 tygodniach należy wprowadzić owoce. Jak się domyślasz to owoce będą ulubionym produktem twojej pociechy 🙂

Rodzic decyduje Co dziecko zje, kiedy i jak jedzenie będzie podane. Dziecko decyduje czy posiłek zje i ile zje!

Karmiąc dziecko już od pierwszych dni musisz pamiętać o złotej zasadzie! To ty ( rodzic) decydujesz ” kiedy i co zje dziecko”, jednak to dziecko decyduje ” ile zje”. Dziecko je tyle ile potrzebuje. Kształtuje tym samym swoją umiejętność samoregulacji. Nie potrzebuje podjadania. Je po to, aby żyć!

Schemat żywienia niemowląt 2017

Poniższa tabela opiera się na schemacie żywienia dzieci w 1 roku życia, który został opracowany przez Polskie Towarzystwo Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci.

Czego unikać w diecie dziecka?

• soli ( większe ryzyko rozwoju nadciśnienia w wieku dorosłym),
• cukru ( próchnica, kształtowanie nieprawidłowych nawyków żywieniowych) i innych słodzików- syropy, miód (bardzo często zawiera przetrwalniki Clostridium botulinum , który wywołuje botulizm dziecięcy),
• grzyby,
• twardych produktów jak orzechy.

WAŻNE ! Pamiętaj o suplementacji witaminy D.

Bibliografia:

Michaelsen K. i wsp., Feeding and nutrition of infants and young children, World Health Organization, 2003

Szajewska H. i wsp, Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, Standardy Medyczne 2014

Materiały własne