Jajka kurze powinien spożywać każdy. Są bowiem bardzo wartościowe dla organizmu człowieka. Zawierają praktycznie wszystkie rodzaje składników mineralnych oraz witamin, z wyjątkiem witaminy C. Poniekąd to zrozumiałe. W końcu z zapłodnionego jaja rodzi się nowy organizm, który do budowy własnego ciała potrzebuje odpowiednią zawartość składników budulcowych i regulacyjnych.
Oczywiście nie każde jajo będzie korzystne dla naszego zdrowia. Jeśli chcemy aby jajo kurze zachowało jak najwięcej walorów odżywczych musimy pamiętać o kilku aspektach. A mianowicie:
- jakie jaja kupować,
- jak je przechowywać,
- jak je gotować.
Jak kupować jaja kurze?
Faktem jest, iż najlepiej zaopatrywać się w jaja od zaufanej gospodyni. Tylko wtedy mamy pewność, że jajo pochodzi od nie zestresowanej kury, mającej dostęp do wolnego wybiegu i naturalnego, świeżego pokarmu. Niestety nie wszyscy mamy taką możliwość. Dlatego udając się do sklepu musimy zwracać uwagę na ich oznakowanie.
Na opakowaniach jaj znajdują się informacje dotyczące:
- klasy jakości jaj,
Wyróżnia się następujące klasy jakościowe:
A- “jaja świeże”
B- “jaja drugiej klasy lub jaja utrwalone”
C- ” jaja niesortowane dla przemysłu rolno-spożywczego”
Można spotkać się z jajami oznakowanymi jako klasa A “Extra”. Klasa ta oznacza, że od zapakowania jaj nie minęło więcej niż 7 dni, natomiast od zniesienia jaj minęło nie więcej niż 9 dni.
Jaja klasy A charakteryzują się normalną, czystą, nieuszkodzoną skorupą oraz swoistym zapachem. Posiadają odpowiednią wysokość komory powietrznej, która jest nieruchoma. Białko jest przezroczyste, klarowne, o konsystencji żelu. Zarówno białko jak i żółtko są wolne od jakichkolwiek ciał obcych. Nie są one jajami mytymi. Nie są również utrwalane ani przechowywane w zakładach, w których temperatura jest sztucznie podtrzymywana na poziomie maksymalnie 5 C.
Jaja klasy B są przeznaczone wyłącznie dla przemysłu spożywczego. Są to jaja które nie spełniły wymogów jaj dotyczących klasy A.
- klasy wagowej jaj,
Jaja klasy A muszą być odpowiednio sortowane na klasy wagowe. Wyróżniamy następujące klasy wagowe:
XL- bardzo duże ( waga powyżej 73 g)
L- duże ( waga 63-73 g)
M- średnie ( waga 53-63 g)
S- małe ( waga poniżej 53 g)
Można spotkać się z tym, iż jaja różnej wielkości będą zapakowane razem. W takiej sytuacji na etykiecie opakowania, powinna widnieć informacja “ jaja różnej wielkości“
- kod chowu kur,
0- jaja z chowu ekologicznego
1 – jaja z chowu o wolnym wybiegu
2- jaja z chowu ściółkowego
3- jaja z chowu klatkowego
Jak sprawdzić świeżość jaj?
Wystarczy zanurzyć je w zimnej wodzie! Świeże, surowe jajo kurze zanurzone w naczyniu z zimną wodą, będzie opadać na dno, natomiast nie świeże wpłynie na powierzchnię. Ponadto nie świeże jajo charakteryzuje się dużym spłaszczonym żółtkiem oraz rzadkim, mętnym białkiem.
Jak przechowywać jajka?
Jaja kurze należy przechowywać w stałej, chłodnej temperaturze, najlepiej standardowej temperaturze lodówkowej. Jaja najlepiej układać bardziej spiczastym końcem do dołu, gdyż w obrębie szerszego końca znajduje się komora powietrzna, pozwalająca jaju oddychać.
Co z myciem jaj? Gdy kupujemy jaja od pobliskiej gospodyni, mamy pewność, że są one najlepszej jakości. Jednak bardzo często są one brudne odchodami kur, co nie jest apetyczne. Dlatego na pewno niejednych z nas kusi umycie tych jaj, zaraz po przyniesieniu ich do domu. Dotychczas kategorycznie zabraniano mycia jaj, aby można je było dłużej przechowywać. Mycie jaj powoduje bowiem zniszczenie naturalnej bariery ochronnej jaja, którą jest kutikula, przez co pory skorupy tracą swoją szczelność. Jednakże z najnowszych doniesień naukowych wynika, iż zabieg ten tylko nieznacznie wpływa na pogorszenie ich jakości w trakcie przechowywania w porównaniu do jaj nie mytych. Nie wielkim zmianom ulegają takie parametry jak wielkość komory powietrznej, grubość i wytrzymałość skorupy oraz masa i procentowy udział żółtka.
Jak gotować jaja kurze?
Abyśmy skorzystali z jajek jak najwięcej, powinniśmy je odpowiednio ugotować. Najbardziej pożywną częścią jaja jest żółtko. To ono zawiera liczne witaminy, które w większości są niszczone pod wpływem wysokiej temperatury. Ponadto w żółtku obecna jest plazma działająca ochronnie wobec bakterii i antygenów w organizmie człowieka oraz związek- foswityna, będąca naturalnym antyoksydantem. Najlepiej więc spożywać jajko ugotowane na miękko lub na surowo w formie kogla-mogla (oczywiście wcześniej jajo takie należy wyparzyć w celu wyeliminowania ryzyka zarażenia się baterią Salmonella)
Czas gotowania zasadniczo zależy od wielkości jaja. Jaja średnie należy umieścić w zimniej wodzie i w zależności od oczekiwanego efektu gotować:
- 1 minutę, aby otrzymać jaja na miękko
- 2-3 minuty, aby otrzymać jaja na pół miękko
- 5-6 minut, aby otrzymać jaja na twardo
Literatura:
-
Batkowska J., Brodacki A, Wpływ mycia skorupy na wybrane cechy jakości jaj kurzych w czasie przechowywania, 2014, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2 (93), 204-213
-
Gąsiorowska M., Szloser M., Kuchnia Polska bez pszenicy,2014, Bukowy Las, 42-43
-
Rozporządzenie Rady (EWG) nr 1907/90 z dnia 26 czerwca 1990 r., w sprawie niektórych norm handlowych w odniesieniu do jaj.
-
Rozporządzenie Komisji ( WE) nr 2295/2003 z dnia 23 grudnia 2003 roku, wprowadzające szczegółowe zasady wykonywania Rozporządzenia Rady (EWG) nr 1907/90 w sprawie niektórych norm handlowych w odniesieniu do jaj.
