Dynia to smaczne, pomarańczowe warzywo. Nazywane również słońcem jesieni, gdyż w trakcie pochmurnych, krótkich i ciemnych jesiennych dni dodaje blasku przyrodzie. Należy do rodziny dyniowatych, razem z arbuzem, ogórkiem, cukinią, kabaczkiem i melonem. Znana głównie ze święta Haloween, kiedy to wystawiana przed dom ma odpędzać złe duchy. Nie dość, że jest tania i łatwo dostępna, to w dodatku bardzo zdrowa. Cieszmy się więc tym cennym darem natury, wykorzystując ją maksymalnie w tak krótkim czasie jej dostępności. Dynia bowiem nie powinna służyć tylko do zabawy podczas Haloween, ale przede wszystkim gościć na naszych stołach!
Dynia- wartości odżywcze
Dynia jest warzywem niskokalorycznym- 100 g dostarcza jedynie 28 kcal. Swój pomarańczowy kolor zawdzięcza obecności karotenoidów, w tym beta-karotenu, naturalnego przeciwutleniacza. Zawiera witaminy- C,E i witaminy z grupy B (niacyna, kw. foliowy), mikroelementy- potas, fosfor, wapń, żelazo i magnez oraz błonnik.
Pestki dyni to skarbnica cennych składników odżywczych. Stanowią świetne źródło niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych z rodziny omega 6 i omega 3. Poza tym dostarczają sporej ilości błonnika, mikroelementów- cynku, żelaza, fosforu, selenu, magnezu, miedzi oraz witaminy- witamina E, ryboflawina, B6, niacyna, kwas foliowy.
Dynia-właściwości
Dynia, dzięki wysokiej wartości odżywczej wykazuje szereg pozytywnych właściwości na organizm człowieka m.in.:
- chroni przed działaniem wolnych rodników, przeciwdziałając stresowi oksydacyjnemu prowadzącego do cukrzycy, chorób układu krążenia, neurodegeneracyjnych, układu pokarmowego, oddechowego, przyspieszenia procesów starzenia się, a nawet nowotworów!
- Obniża stężenie cholesterolu we krwi, wydalając go wraz z kałem,
- reguluje perystaltykę jelit,
- działa regenerująco i łagodząco na przewód pokarmowy,
- zwalcza stany zapalne pęcherza moczowego i nerek,
- pomaga w utrzymaniu dobrego stanu wzroku,
- stymuluje wydzielanie żółci,
- obniża poziom glukozy we krwi,
- wpływa korzystnie na wygląd skóry,
- pomaga w utrzymaniu równowagi kwasowo-zasadowej,
- bierze udział w utrzymaniu prawidłowej pracy mięśni, w tym najważniejszego mięśnia sercowego oraz układu nerwowego.
Poza tym, w dyni obecna jest specyficzna substancja- kukurbitacyna, która wykazuje działanie porażające na układ nerwowy pasożyta. Może zatem stanowić skuteczny lek w walce z niechcianymi domownikami naszego organizmu . Miąższ i sok z dyni pomaga w walce z bezsennością i w chorobach nerek. Znajduje również zastosowanie jako lek przeciwymiotny.
Pestki dyni, dzięki dużej zawartości cynku, selenu, witaminy E warunkują piękny wygląd naszych włosów, skóry i paznokci.
Dynia jako warzywo lekkostrawne oraz niskokaloryczne polecane jest szczególnie osobom z nadwagą i otyłością oraz cierpiącymi na różne schorzenia. Generalnie nie bagatelizujmy, jest idealna dla każdego!
Pieczona dynia
Niektórzy boją się dyni. Głównie ze względu na brak sensownego pomysłu odnośnie jej użycia w kuchni. Jednakże nie ma nic prostszego, jak upieczenie dyni z dodatkiem ulubionych przypraw. Z dynią świetnie komponują się przyprawy korzenne i ostre.
Jak upiec dynie?
Wystarczy nagrzać piekarnik do 180 C. Dynię umyć, przekroić na pół, wydrążyć pestki i umieści na blaszce skórką do dołu. Piec około 1 godzinę, w zależności od wielkości dyni.
Przed pieczeniem można dodać do niej przyprawy. Można jednak upiec ją bez żadnych dodatków. Po ostudzeniu obrać, a miąższ zblendować na gładką masę. Miąższ z dyni możemy użyć do przyrządzenia różnych innych smakowitości np. ciastek ( przepis tutaj) lub zupy, którą proponuje poniżej. Miąższ można przechowywać 3 dni w lodówce.
Zupa z dyni
Przepis inspirowany pomysłem na dynię z jadłonomia.com 🙂 Jest bardzo lekka, aromatyczna, z nutką upragnionej słodyczy.
Składniki:
- Pół cebuli
- łyżka oleju kokosowego,
- 1 średnia sztuka marchwi
- 1 średnia sztuka pietruszki,
- Por
- 2 pomidory
- Miąższ z dwóch małych pieczonych dyni
- 3 łyżki syropu klonowego
- łyżeczka octu jabłkowego
- przyprawy: sól, pieprz, szczypta ostrej papryki, pół łyżeczki kurkumy, 1/4 łyżeczki imbiru
Wykonanie: Cebulę obrać, pokroić w skrzydła i podsmażyć w garnku na łyżce oleju kokosowego. Po chwili dodać pokrojoną marchew, pietruszkę, por. Smażyć około 5 minut. Dodać 2 pomidory, obrane ze skórki i smażyć jeszcze przez 2 minuty. Dolać 1,5 l wody. Przyprawić. Gotować do zmięknięcia warzyw. Gdy warzywa zmiękną, wyjąć je, a do wywaru dodać miąższ z dynii. Zmiksować przy użyciu blendera. Na koniec dodać 3 łyżki syropu klonowego i łyżeczkę octu jabłkowego. Gotować około 5 minut i gotowe.
Porcja dla 5 osób
Propozycja podania: z ulubionym serem oraz koniecznie z pełną garścią pestek dyni!
Wartość odżywcza w 100 g zupy:
Wartość kaloryczna: 19,8 kcal
Białko: 0,5 g
Węglowodany: 3,1 g
Tłuszcz: 0,9 g
Błonnik: 0,7 g
Bibliografia:
Kunachowicz H., Nadolna I., Iwanow K., Przygoda B.: Wartość odżywcza wybranych produktów spożywczych i typowych potraw. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2012.
Kurzeja E., Synowiec A., Stec M., Kudelski A., Chrobok M., Pawłowska–Góral K.: Ocena potencjału antyoksydacyjnego soków z wybranych warzyw z rodziny dyniowatych. Bromat. Chem. Toksykol., 2011, 44, 3.
Stefaniak A., Dynia na zdrowie, Food Forum, 2014, 3-4(6),197-198
