Osobiście nigdy nie byłam fascynatką grzybobrania, ani samych grzybów. Wszystko się zmieniło, gdy zostałam “sąsiadką” lasu, a mój mąż bardzo lubi, nie tylko zbierać grzyby, ale również je jeść. Szybko przekonałam się, że grzybobranie niesamowicie relaksuje, a grzyby są bardzo smaczne. Poszperałam trochę tu i tam, a znalezione informacje na temat grzybów postanowiłam podsumować w tym artykule. Poznaj grzyby “od podszewki”.
Dlaczego warto jeść grzyby?
Czy wiesz, że do tej pory w Polsce opisano około 14 o00 gatunków grzybów, w tym ok. 1100-1400 grzybów jadalnych? W kuchni Polskiej doceniane głównie za ich walory smakowe i zapachowe. Jednak to nie wszystko, bo te niepozorne organizmy wielokomórkowe wykazują wiele pozytywnych właściwości na nasze zdrowie 🙂
Grzyby wartości odżywcze
Świeże grzyby składają się praktycznie z samej wody (90%). W związku z tym są niskokaloryczne. Nie bez przyczyny nazywane są “mięsem lasu“. Zawarte w nich białko charakteryzuje się wysoką wartością biologiczną. Gatunki leśne np. borowik zwyczajny czy koźlasz czerwony zawierają więcej białka niż grzyby hodowlane (pieczarka czy boczniak). Niestety białko to jest mniej przyswajalne w porównaniu do białka pochodzenia roślinnego. Mimo to stanowi świetne urozmaicenie diety roślinnej. Dodatkowo zawierają spore ilości węglowodanów, błonnika pokarmowego oraz tłuszczu, w tym niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych.
Czy grzyby mają witaminy?
Tak, grzyby są cennym źródłem witamin, których ilość jest zmienna w zależności od gatunku. Ogólnie grzyby są cennym źródłem witamin z grupy B, w tym witaminy B1, B2 i B5. W mniejszej ilości zawierają także witaminę B12, która występuje tylko w produktach odzwierzęcych! Ponadto w ich składzie znajdziemy także witaminę C, E, prowitaminę A i jako nieliczny produkt spożywczy prowitaminę D.
Spore ilości witaminy D mają szczególnie te grzyby, które rosną na słońcu lub które wystawimy na słońce. Grzyby dziko rosnące, dzięki naturalnej ekspozycji na promieniowanie UV zawierają więcej witaminy D w porównaniu z tymi, które pochodzą z upraw. Dlatego jeśli kupimy grzyby w sklepie, możemy je wystawić na chwilę na słońce, aby wzbogacić je w tą witaminę. Zawarta w grzybach witamina D jest łatwo przyswajalna. W organizmie podlega przemianom metabolicznym i wykazuje aktywność biologiczną, dzięki czemu umożliwia m.in. wchłanianie wapnia, zwiększa gęstość mineralną kości oraz stymuluje do pracy układ odpornościowy. Pod tym względem, grzyby wydają się być dobrym, uzupełniającym źródłem witaminy D dla osób stosujących diety roślinne oraz odchudzające.
Czy grzyby zawierają składniki mineralne?
W grzybach znajdują się także składniki mineralne. W sporych ilościach zawierają potas i fosfor, natomiast w mniejszych- cynk, jod, nikiel, mangan, selen, sód, wapń, żelazo czy miedź.
Czy grzyby są zdrowe?
Czy grzyby zawierają metale ciężkie?
Dlaczego grzyby są ciężkostrawne?
Niestety nie każdy może sobie pozwolić na “grzybową ucztę”. Grzyby są bardzo ciężkostrawne i długo zalegają w przewodzie pokarmowym. Wszystko za sprawą obecnej w ich ścianach komórkowych chityny, której my niestety nie trawimy. Poza tym niektóre gatunki, np. maślaki zawierają dodatkowe związki śluzowe, które wydłużają ich zaleganie w żołądku nawet do 3 dób!
Kto nie powinien jeść grzybów? Grzyby nie są polecane dla dzieci poniżej 7 lat, osób z problemami żołądkowymi oraz seniorów.
Grzyby- informacje praktyczne
- Czarnicka- Skubina E., Wachowicz I., Grzybobranie, „Przegląd Gastronomiczny” 2007, 12.
- Siwulski M., Sobieralski K., Sas- Golak I., Wartość odżywcza i prozdrowotna grzybów, „ Żywność Nauka Technologia Jakość” 2014, 1(92): 16-28.
- https://kosmos.ptpk.org/index.php/Kosmos/article/view/1639/1617 Grzyby stanowią najliczniejszą grupę organizmów żywych na ziemi (Siwulski i Sobieralski 2004).
- http://www.depresja.org/pdf/Dieta%20w%20depresji_Lundbeck.pdf
- https://www.researchgate.net/profile/Joanna_Karbowska2/publication/337845084_Vitamin_D_in_edible_mushrooms_biosynthesis_contents_bioavailability_and_nutritional_significance/links/5e4a57e292851c7f7f40fdf1/Vitamin-D-in-edible-mushrooms-biosynthesis-contents-bioavailability-and-nutritional-significance.pdf
- http://www.icpms-poprad.peryskop.h2.pl/images/ICPMS-2016-printed.pdf#page=68
- https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/239880