Metoda BLW wady i zalety

Polskie Towarzystwo Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci zaleca karmienie piersią do 6 miesiąca życia i jego kontynuacje minimum do 1 roku. Wzbogacanie diety należy rozpocząć nie wcześniej niż w 17 i nie później niż w 26 tygodniu życia. W tym okresie mleko matki nie zaspokaja już całkowitego zapotrzebowania na wszystkie składniki odżywcze.  UWAGA! To nie znaczy, że mleko staje się bez wartościowe! Nadal stanowi podstawowy składniki diety dziecka. Produkty stałe mają być tylko jego uzupełnieniem.

Chwila w której maluch zaczyna spożywać produkty stałe jest dla niego przełomowa. W tym okresie następuje w jego życiu wiele zmian. Uczy się nowych smaków, zapachów i konsystencji. Kształtuje swoje własne preferencje żywieniowe. Zgodnie z najnowszymi rekomendacjami to rodzic decyduje co, kiedy i gdzie poda dziecku, natomiast to dziecko decyduje czy zje i ile zje otrzymanego posiłku! O rozszerzaniu diety niemowlaka krok po kroku pisałam tutaj.

Tradycyjnie zaleca się aby rozpoczynać wzbogacanie diety od konsystencji papkowatej. Dopiero w 7-8 miesiącu można podawać dziecku pokarmy o konsystencji stałej podawanej do ręki. Powyższe ramy są bardzo ruchome, gdyż zależy to od dziecka. Jedno będzie szybko nabywało umiejętności żucia, połykania, jedzenia łyżeczką, a drugie wręcz przeciwnie.

Coraz większą popularnością cieszy się metoda BLW ( Baby led Weaning), która wśród specjalistów budzi wciąż wielki niepokój. W 2017 roku Europejskie Towarzystwo Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci (ESPGHAN 2017) wydało stanowisko, iż wciąż nie ma wystarczających dowodów naukowych, aby wypowiedzieć się na temat słuszności stosowania tej metody w żywieniu dzieci. Na czym polega metoda BLW? Czy warto ją stosować?

Metoda BLW- na czym polega?

Metoda BLW to alternatywny sposób karmienia niemowląt, który pomija etap karmienia łyżeczką przez rodzica i podawania posiłków o konsystencji papkowatej. Zakłada, ze dziecko potrafiące siedzieć jest zdolne do samodzielnej konsumpcji posiłku. Dziecko dostaje wyłącznie pokarmy o konsystencji stałej, które może łatwo chwycić rączką, tzw. ” finger foods” np. różyczki kalafiora, brokułów, plastry lub słupki marchwi, banana, jabłka, kleiste kasze itp. Na początku dziecko je palcami, następnie uczy się używać sztućców.  Metoda rekomenduje spożywanie posiłków przy rodzinnym stole. Jak każda metoda ma swoje wady i zalety!

Metoda BLW zalety

• zwiększa różnorodność poznawanych produktów (oczywiście zależy to w dużej mierze od rodziców),
• kształtuje prawidłowe nawyki żywieniowe na dalsze lata życia ( jeżeli dziecko dostaje warzywa i owoce, a nie słodycze),
• przyczynia się do większej akceptacji produktów spożywczych przez dziecko, gdyż widzi co je,
• kształtuje zdolność samoregulacji mechanizmów apetytu i sytości,
• dzieci karmione blw charakteryzują się mniejszą masą ciała. Jednakże co do tej kwestii badania są sprzeczne.

Metoda BLW wady

• zwiększa ryzyko zadławienia się. Niemowlę w wieku 6 miesięcy dopiero uczy się żuć, gryźć i połykać. Tylko nieliczne dzieci w tym wieku mają rozwiniętą umiejętność samodzielnego spożywania produktów. W związku z tym karmienie dziecka systemem BLW może być niebezpieczne. Badania obserwacyjne wykazały, że nie ma widocznej różnicy w ilości epizodów zadławienia między dziećmi karmionymi metodą BLW, a dziećmi karmionymi tradycyjnie.
• nie zaspokaja potrzeb dzieci na energię oraz substancje odżywcze i regulatorowe, w tym szczególnie żelazo. W jednym z badań mamy karmiące swoje pociechy metodą BLW wypowiadały się, że dzieci piją więcej mleka. Przyczyną takiego zachowania może być właśnie zbyt mała podaż niezbędnych składników odżywczych z pokarmów stałych. Co znów może wynikać z niezdolności dzieci do samodzielnego spożywania ów pokarmów. Poza tym najlepszym źródłem żelaza jest mięso czerwone. Dieta dziecka karmionego BLW obfituje w miękkie warzywa gotowane na parze oraz kleiste kasze, gdyż sześciomiesięczne dziecko nie potrafi żuć kawałka twardego mięsa. Dzieci karmione tradycyjnie, czyli początkowo posiłkami konsystencji papki i karmione łyżeczką dotrzymują większe ilości żelaza. W ich diecie bowiem obecne są przeciery z dodatkiem mięsa oraz  kaszki wzbogacone w witaminy i minerały. Choć badanie przeprowadzone na 8 dzieciach, wśród których połowa była karmiona metodą BLW, a druga połowa tradycyjnie nie wykazało statystycznie istotnych różnić w spożyciu żelaza. Żadne bowiem z 8 dzieci nie pokrywało zapotrzebowania na żelazo z produktów uzupełniających.

BLW- kiedy zacząć?

Na pewno nie od początku rozszerzania diety, czyli w 6 miesiącu. Jest to stanowczo za wcześnie. Niemowlę nie ma rozwiniętych umiejętności samodzielnego karmienia. Każde dziecko jest inne, rozwija się w swoim własnym tempie. Niektóre dzieci nabywają pełnych umiejętności żucia dopiero w 9 miesiącu! Należy bacznie obserwować dziecko. Aby niemowlę mogło być karmione tą metodą musi siedzieć samodzielnie, umieć chwytać przedmioty rączką i wsadzać je do buzi, prawidłowo żuć, przeżuwać i połykać.

Jeżeli ma powyższe zdolności można zacząć podawać mu pokarmy w kawałkach. Na początku niech to będą produkty o większych rozmiarach, miękkie, które dziecko będzie mogło w łatwy sposób chwycić. Mogą być to różyczki brokułu, kalafiora, paluszki z batata, marchewki. Następnie podaje się produkty o mniejszych rozmiarach, aby dziecko mogło chwytać je palcami.

W diecie dzieci karmionych metodą blw świetnie sprawdzają się ugotowane warzywa, owoce jagodowe, jabłka, kawałki jaja, ryby ( uważać na ości!) oraz różnego rodzaju placuszki np. buraczano- cukiniowe.

BLW zasady

Aby karmienie dziecka metodą BLW było jak najbardziej bezpieczne stosuj się do kilku poniższych zasad. Mianowicie:

1. Przed podjęciem decyzji odnośnie karmienia dziecka metodą BLW skonsultuj się ze swoim pediatrą.
2. Podawaj dziecku produkty nie przetworzone, ugotowane do miękkości.
3. Podawaj dziecku produkty o różnej konsystencji, kolorze i kształcie.
4. Stale monitoruj przyrost masy ciała dziecka, szczególnie w pierwszych miesiącach. Ważne są stałe wizyty u pediatry w celu monitorowania nie tylko masy ciała, ale również ewentualnej, dodatkowej suplementacji.
5. Gdy dziecko będzie już prawidłowo żuć pamiętaj, aby podawać mu również czerwone mięso, które jest świetnym źródłem żelaza.
6. Nigdy nie zostawiaj dziecka samego z jedzeniem.

Podsumowując

Metoda BLW choć znana już od dłuższego czasu wciąż budzi wątpliwości w gronie specjalistów. Osobiście uważam, że podczas rozszerzania diety warto po części ją stosować. Jednak tylko w przypadku gdy nasze dziecko jest na to gotowe. Zazwyczaj niemowlę sygnalizuje nam gotowość samodzielnego spożywania posiłków poprzez podkradania produktów z talerza rodziców lub wyrywania łyżeczki mamie podczas karmienia.

Bibliografia:
Brown E. et al., Baby-Led Weaning: The Evidence to Date, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5438437/, (29.04.2018)
D’Auria E. et al., Baby-led weaning: what a systematic review of the literature adds on, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5934812/, (3.05.2018)
Horvath-Stolarczyk A., Rybak A., Metoda BLW, https://pediatria.mp.pl/zywienie/73570,metoda-blw, (03.09.2012)
Szajewska H. et al, Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, ” Standardy Medyczne/Pediatria” 2014, 11, 321-338
Wiśniewska K., Dzieci wiedza lepiej? BLW- sposób karmienia sterowany przez dziecko, “Współczesna Dietetyka” 2016, 3